ดาวเรืองสกัด (Marigold Extract)

ดอกดาวเรือง (Marigold)
ดอกดาวเรือง หรือ Marigold มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Tagetes erecta L. เป็นดอกไม้ในวงศ์ Asteraceae มีถิ่นกำเนิดอยู่ที่ประเทศเม็กซิโกหรือแถบทวีปอเมริกาใต้ โดยชาวพื้นเมืองจะปลูกดอกดาวเรืองไว้เพื่อบูชาเทพเจ้า ต่อมามีการขยายพันธุ์ดอกดาวเรืองไปยังทวีปยุโรปและประเทศต่างๆเกือบทั่วโลก ทำให้ปัจจุบันมีดอกดาวเรืองมากถึง 5 สายพันธุ์ ได้แก่
                ดาวเรืองอเมริกัน (American marigold)
                ดาวเรืองฝรั่งเศส (French Marigolds)
                ดาวเรืองนักเก็ต (Nugget Marigolds)
                ดาวเรืองซิกเน็ต (Signet Marigold)
                ดาวเรืองใบ (Foliage Marigold)
สำหรับประเทศไทย ดอกดาวเรืองเป็นดอกไม้ที่พบได้ทั่วไปโดยเฉพาะภาคเหนือและภาคกลาง เนื่องจากเพาะปลูกง่าย มีสีสันสวยงาม และถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลาย เช่น นำมาร้อยพวงมาลัย ถวายพระ จัดแจกัน ประดับสถานที่ในโอกาสสำคัญต่าง ๆ เป็นต้น นอกจากความสวยงามแล้ว ดอกดาวเรืองยังมีสรรพคุณในการบำรุงร่างกายอีกด้วย ได้แก่ บำรุงสายตา บำรุงผิวพรรณ ลดริ้วรอย บรรเทาโรคผิวหนัง รักษาสิว แก้ร้อนใน แก้ปวดฟัน ละลายเสมหะ แก้วิงเวียนศีรษะ ช่วยลดน้ำตาลและไขมันในเลือด และที่สำคัญดอกดาวเรืองยังอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ จากข้อมูลของสำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ในดอกดาวเรืองมีสารพวกกรดฟีนอลิก และฟลาโวนอยด์มากกว่าดอกไม้ชนิดอื่น ๆ (ดาวกระจาย พวงชมพู และเฟื่องฟ้า) ประมาณ 3-4 เท่า

คุณประโยชน์ของดาวเรืองสกัด

• บำรุงสายตา
  เนื่องจากในดอกดาวเรืองมีสารแซนโทฟิลล์ (Xanthophyll) ซึ่งเป็นสารประเภทแคโรทีนอยด์หรือสารต้านอนุมูลอิสระชนิดหนึ่ง โดยมีส่วนประกอบของลูทีนและซีแซนธิน ซึ่งมีคุณสมบัติช่วยบำรุงสายตาและช่วยป้องกันความเสื่อมจอประสาทตา เนื่องจากมีคุณสมบัติเป็นสารออกซิเดชั่นที่สามารถช่วยกำจัดอนมูลอิสระที่จะเข้าทำลายประสิทธิภาพการทำงานของจอประสาทตา
• บำรุงผิวพรรณและลดริ้วรอย
  มีงานวิจัยพบว่า ในดอกดาวเรืองมีกรดฟีนอลิกที่สำคัญ ได้แก่ กรดแกลลิก กรดวานิลลิก กรดคาเฟอิก กรดคูมาริก และกรดไซรินจิก ซึ่งมีส่วนช่วยในการลดริ้วรอยและทำให้ผิวพรรณดูอ่อนวัย และยังสามารถป้องกันผิวหนังจากรังสียูวีได้อีกด้วย
• บรรเทาโรคผิวหนัง
  ในดอกดาวเรืองมีสารคาเลนดูลา (Calendula) ซึ่งมีคุณสมบัติช่วยบรรเทาปัญหาผิวหนัง ได้แก่ โรคผิวหนังอักเสบ แผลเป็น และผิวหนังแห้งแตก โดยการนำสารสกัดจากดาวเรืองมาใช้ในรูปของครีม โลชั่นหรือยาสำหรับผิว
• ช่วยรักษาสิว
  ในดอกดาวเรืองสกัดอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระในกลุ่มไตรเทอปีน ฟลาโวนอยด์ และซาโปนิน ซึ่งมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ และยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียและไวรัส ทำให้มีคุณสมบัติในการช่วยสมานแผล ทำความสะอาดเนื้อเยื่อ และช่วยป้องกันการติดเชื้อบริเวณแผลสิว
• ลดน้ำตาลในเลือด
  จากงานวิจัยของสำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวว่า สารสกัดดอกดาวเรืองมีฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์แอลฟา-กลูโคซิเดส (Alpha-glucosidase) ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่มีบทบาทในการย่อยสลายน้ำตาลในลำไส้ส่วนเล็ก เพื่อให้ร่างกายสามารถดูดซึมน้ำตาลได้ดีขึ้น ดังนั้นสารสกัดจากดอกดาวเรืองจึงสามารถช่วยลดการดูดซึมน้ำตาลในร่างกายและช่วยลดน้ำตาลในเลือดได้
• ลดไขมันในเลือด
  มีงานวิจัยของสำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล พบว่า สารสกัดดอกดาวเรืองมีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ไลเปส (Pancreatic lipase) ซึ่งเป็นเอนไซม์ช่วยย่อยไขมันจากตับอ่อน โดยในสารสกัดจากดาวเรืองมีสารประเภทสารประกอบฟีนอลิก ซึ่งมีฤทธิ์ขัดขวางการทำงานทำงานของเอนไซม์ดังกล่าว ทำให้ร่างกายสามารถย่อยและดูดซึมไขมันได้น้อยลง ส่งผลให้ปริมาณไขมันในเลือดลดลงและช่วยลดโอกาสเกิดโรคอ้วนได้
• ต้านอนุมูลอิสระและลดความเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็ง
  จากการศึกษาสารสกัดน้ำของดอกไม้ 4 ชนิด ได้แก่ ดาวเรือง ดาวกระจาย พวงชมพู และเฟื่องฟ้า ของสำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล พบว่า สารสกัดจากดอกดาวเรืองจะมีฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระดีที่สุด เมื่อทดสอบด้วยวิธี Ferric Reducing Antioxidant Power (FRAP assay) และวิธี Cellular Antioxidant Activity (CAA assay) และพบว่าสารที่พบในดอกไม้ทั้ง 4 ชนิด ส่วนใหญ่เป็นสารประเภทกรดฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์ โดยในดอกดาวเรืองจะมีกรดฟีนอลิกสูงกว่าดอกไม้อื่น ๆ ประมาณ 3-4 เท่า

การใช้สารสกัดจากดอกดาวเรือง

• ใช้เป็นส่วนผสมของอาหารเสริมหรืออาหารบำรุงสุขภาพ เพื่อบำรุงร่างกาย ได้แก่ บำรุงสายตา ลดน้ำตาลและไขมันในเลือด และยังช่วยลดความเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็ง
• ใช้บำรุงผิวหน้า โดยการนำมาทาบริเวณผิวหน้าโดยตรงหรือใช้เป็นส่วนผสมของครีมบำรุงผิวหน้า ซึ่งสารสกัดมีคุณสมบัติในการบำรุงผิวพรรณมากมาย ไม่ว่าจะเป็นช่วยรักษาสิว ลดริ้วรอย และป้องกันการติดเชื้อของสิวได้อีกด้วย

อ้างอิง

• Top 11 Uses & Benefits of Marigolds, Including for the Skin, Eyes & More

• ดอกดาวเรือง สรรพคุณบำรุงสายตา-ผิวพรรณ บรรเทาอาการป่วยก็ได้