คาร์บอกซิลเมธิล เซลลูโลส (Carboxymethyl cellulose, CMC)
               

Carboxymethyl cellulose (CMC) หรือ cellulose gum เป็นอนุพันธ์ของเซลลูโลส (cellulose) โดยมีกลุ่มคาร์บอกซีเมทิล (-CH₂-COOH) เชื่อมกับหมู่ไฮดรอกซิลของ glucopyranose monomers ทำให้โครงสร้างหลักที่เป็นเซลลูโลสมีการเปลี่ยนแปลงไป โดยทั่วไปจะใช้ในรูปของเกลือโซเดียม เรียกว่า carboxymethyl cellulose

กระบวนการผลิต
CMC สังเคราะห์ได้จากปฏิกิริยา alkali-catalyzed reaction ของเซลลูโลสกับ chloroacetic acid ทำให้โครงสร้างเซลลูโลสมีขั้ว เนื่องจากหมู่คาร์บอกซิลจากกรดอินทรีย์ ส่งผลให้เซลลูโลสสามารถละลายน้ำและเกิดปฏิกิริยาได้

การประยุกต์ใช้
CMC ถูกใช้ในอุตสาหกรรมอาหาร โดยทำหน้าที่เป็นสารให้ความข้นหนืด (thickener) และ สารให้ความคงตัวในอิมัลชั่น (stabilize emulsions) ในอาหารทั่วไป เช่น ไอศครีม เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีการใช้ CMเนื่องจากเป็นสารที่ไม่มีความเป็นพิษมีเลข E-number คือ 466                

อุตสาหกรรมอาหาร

• ใช้ในการผลิตไอศครีม เนื่องจาก CMC สามารถใช้ได้ในการผลิตไอศครีมที่ไม่ต้องมีการปั่นหรือมีอุณหภูมิต่ำมาก ทำให้จำเป็นต้องใช่เครื่องปั้นหรือเครื่องผสมที่ใช้เกลือและน้ำแข็ง (salt ice mixes) แบบเก่า
• ใช้ในผลิตภัณฑ์เบเกอรี่อย่างเช่นขนมปังและเค้ก โดย CMC จะช่วยเพิ่มขนาดและคุณภาพของแป้งโด ทำให้สามารถลดต้นทุนการผลิตได้
• ใช้เป็นอิมัลซิไฟเออร์ (emulsifier) ในการผลิตบิสกิต เนื่องจาก CMC จะช่วยกระจายโมเลกุลไขมันในแป้งโด ทำให้แป้งหลุดจากแม่พิมพ์ได้ง่ายและสามารถตัดหรือขึ้นรูปง่ายขึ้น ไม่เกิดรูปร่างบิดเบี้ยว และยังช่วยลดต้นทุนการผลิต เพราะสามารถใช้ CMC ทดแทนไข่แดงและไขมันซึ่งเป็นวัตถุดิบสำคัญที่ใช้ในการผลิตบิสกิต
• ใช้ในการผลิตลูกอม โดย CMC จะช่วยทำให้น้ำมันของวัตถุแต่งกลิ่นรสกระจายตัวอย่างสม่ำเสมอ ทำให้ลูกอมมีเนื้อสัมผัสและคุณภาพดีขึ้น
• นอกจากนี้มีการใช้เป็นอิมัลซิไฟเออร์ในอาหารอื่น ๆ อีก เช่น หมากฝรั่ง มาร์การีน เนยถั่ว